
1945 წელს ევროპაში, წყნარ ოკეანესა და ამერიკაში 1,2 მილიონზე მეტი აფროამერიკელი იბრძოდა.
„მინდა, რომ ისინი სამაგალითო მოქალაქეებად გაიხსენონ. დისკრიმინაციის მიუხედავად, ისინი საკუთარ სამშობლოს იცავდნენ“.
რუბრიკა: ომის ვეტერანები
მეორე მსოფლიო ომის მონაწილე ათასამდე აფროამერიკელმა პილოტმა ფრენა ალაბამას შტატის ქალაქ ტასკიგიში ისწავლა, აშშ-ის ერთადერთ სამხედრო ბაზაზე, რომელიც შავკანიან კადეტებს წვრთნიდა. ტასკიგის აფროამერიკელი მფრინავებიდან დღეს მხოლოდ ათია ცოცხალი და გადამდგარი ვიცე-პოლკოვნიკი ჰარი ტ. სტიუარტ ჯუნიორი, რომელსაც აშშ-ის დამოუკიდებლობის დღეს 95 წელი შეუსრულდა, ერთ-ერთი მათგანია.
სტიუარტი ნიუ-იორკში, ქვინსიში გაიზარდა. ბავშვობაში პილოტობაზე ოცნებობდა და ხშირად დადიოდა ადგილობრივ აეროდრომზე. 1944 წელს ოცნება აუხდა და სამხედრო პილოტი გახდა. მისი მოვალეობა ამერიკული ბომბდამშენების ევროპაში ესკორტირება იყო.

ერთ-ერთი ასეთი მისიის დროს, 1945 წლის აღდგომის დღეს, როდესაც სტიუარტი და ექვსი მისი თანამებრძოლი ნაცისტების მიერ ოკუპირებული ავსტრიის თავზე 1500 მეტრის სიმაღლეზე მიფრინავდა, ისინი ლიუფტვაფეს თვითმფრინავების ალყაში აღმოჩნდნენ. ცაში დაუნდობელი ბრძოლა გაჩაღდა. იტალიის ბაზაზე დაბრუნებულ სტიუარტს ფანფარებით შეეგებნენ. შეტაკებისას მან მოწინააღმდეგის სამი თვითმფრინავი ჩამოაგდო. ამ მამაცი საქციელისთვის სტიუარტმა საჰაერო გმირობის ჯვარი დაიმსახურა.
მაგრამ ახალბედა პილოტი თავის სამ დაღუპულ თანამებრძოლზე ფიქრობდა. ერთი შეტაკებისას მოკვდა, მეორემ იუგოსლავიამდე მიაღწია და იქ ავარიულად დაშვება შეძლო, მესამე პარაშუტით გადახტა და, გადმოცემით, მისი გვამი ორი კვირის შემდეგ იპოვეს, როდესაც მოკავშირეთა ძალებმა ავსტრია ნაცისტებისგან გაათავისუფლეს.
ომის შემდეგ პრეზიდენტმა ტრუმენმა 1948 წელს ჯარში რასობრივი ინტეგრაციის პროგრამა წამოიწყო და სტიუარტი საჰაერო ძალებში დარჩა. თუმცა, მომდევნო წელს ბიუჯეტის შემცირების გამო ჯარი ათასობით ოფიცერმა დატოვა, მათ შორის სტიუარტმაც. მან კომერციული პილოტის ლიცენზია მოიპოვა და Pan American-ის და Trans World-ის ავიახაზებში გააგზავნა საბუთები, მაგრამ ორივე კომპანიამ დაიწუნა. იმ დროს კომერციული ავიახაზები შავკანიან პილოტებს არ ასაქმებდნენ.
მან ნიუ-იორკის უნივერსიტეტში ჩააბარა და ინჟინერ-მექანიკოსის დიპლომი მიიღო, სამსახური იშოვა და ინჟინრის წარმატებული კარიერა გააკეთა. სამსახურის საქმეებზე ხშირად უწევდა მოგზაურობა. ბოლოს მიჩიგანში აღმოჩნდა, სადაც კარიერული წინსვლა გაზსადენის ერთ-ერთ უმსხვილეს კომპანიაში ვიცე-პრეზიდენტობით დაამთავრა და შემდეგ პენსიაზე გავიდა.
2018 წელს სტიუარტი ომის დასრულების შემდეგ პირველად ჩავიდა ავსტრიაში, ამჯერად ავსტრიის მთავრობის საპატიო სტუმრის სტატუსით. მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ სტიუარტის თანამებრძოლი უოლტერ მენინგი, ერთ-ერთი, ვინც აღდგომის სისხლიანი საჰაერო ბრძოლისას პარაშუტით გადახტა, ავსტრიელებმა ცოცხლად ჩაიგდეს ხელში.
იმის ნაცვლად, რომ 24 წლის პილოტი ტყვეთა ბანაკში გადაეყვანათ, ის რასისტულ პროპაგანდას აყოლილმა ბრბომ ლინჩის წესით გაასამართლა. 73 წლის შემდეგ ავსტრიის სახელმწიფომ სტიუარტს და მის ქალიშვილს ბოდიში მოუხადა და მენინგს მემორიალი გაუხსნა.
სტიუარტი ამბობს, რომ ვერასოდეს წარმოიდგენდა, თუ ტასკიგიელ პილოტებს მემორიალებს გაუხსნიდნენ, მათი სურათები მუზეუმებსა და ისტორიის სახელმძღვანელოებში მოხვდებოდა და მათზე ჰოლივუდის ფილმებს გადაიღებდნენ. „მინდა, რომ ისინი სამაგალითო მოქალაქეებად გაიხსენონ. დისკრიმინაციის მიუხედავად, ისინი საკუთარ სამშობლოს იცავდნენ“.