ახალი ტიპის მსოფლიო ომი

ვირთაგვა და კოღო… ეს ის ცხოველებია, რომლებიც ადამიანს ოდითგანვე ამოჩემებული ჰყავს და მუდმივად ებრძვის; კაცობრიობის არცერთი სხვა ბრძოლა არ ყოფილა უფრო ხანგრძლივი და წარუმატებელი, ვიდრე ბრძოლა ამ ორთან. 

ყოველწლიურად მთელ მსოფლიოში მილიონობით ადამიანი იღუპება სხვადასხვა სახეობის კოღოს მიერ გავრცელებული დაავადებების გამო. მალარია, დენგე და ყვითელი ცხელება ძველი დაავადებებია და კარგად ვიცნობთ. 2013 წლიდან, კოღომ ჩიკუნგუნიას ვირუსი აფრიკის, ევროპის, აზიის კონტინენტებიდან ამერიკის სხვადასხვა ნაწილში შეიტანა. ბოლო დროს, ყველაფერ ამას, ზიკას ვირუსიც დაემატა, რომელიც სწრაფად ფართოვდება დასავლეთ ნახევარსფეროში და ტანჯვისთვის განწირულ ბავშვებს და მათ მშობლებს გვიტოვებს. 

კოღოებთან ბრძოლის უამრავი მეთოდი შევიმუშავეთ, მაგრამ, პატარპატარა წარმატებების მიუხედავად, მაინც ვმარცხდებით ამ ომში. კოღო კვლავ რჩება ყველაზე საშიშ ცხოველად დედამიწაზე. ბოლო იმედი გენების მოდიფიცირებაა. ამჟამად, მეცნიერები აქტიურად მუშაობენ კოღოს ნეიტრალიზებაზე მის ჭაობიან და ტორფიან საარსებო გარემოში, მისივე გენების შეცვლის გზით. მიმდინარე ნომრის სტატიაში აღწერილია გენების „რედაქტირების” ეს ახალი და საინტერესო მეთოდები, რომლებიც შესაძლებელს ხდის კოღოს გენომის მოდიფიცირებას იმგვარად, რომ მას ან აღარ შეეძლოს დაავადებათა გამომწვევების გავრცელება, ან სტერილური შთამომავლობა წარმოშვას, ან შეწყდეს მდედრი კოღოების (დაავადებები უმეტესად მათ გადააქვთ) გაჩენა. 

ზოგი ამ მეთოდებს ბრძოლის რევოლუციურ მიღწევად თვლის; ზოგი კი შეშფოთებით (და მერამდენედ) ამბობს – მეცნიერები ღმერთის როლს თამაშობენ! სხვა მრავალი მიღწევის მსგავსად, ესეც წარმოშობს ეთიკურ კითხვებს. მიუხედავად იმისა, თუ რამდენად მავნეა ველური სახეობა, შეგვიძლია კი თავს უფლება მივცეთ და გავრისკოთ გენებში ჩარევა, როდესაც არაფერი ვიცით ამ ჩარევის პოტენციურად საშიში გვერდითი მოვლენების შესახებ? მეორე მხრივ კი, შეიძლება არ ვიმოქმედოთ, როდესაც მხოლოდ მალარია ყოველ ორ წუთში ერთ ბავშვს კლავს?