ციებ-ცხელების სხვადასხვა ასპექტი
კვლევების თანახმად, გლობალურ დათბობას რომ ვუშველოთ, მკვეთრად უნდა შევამციროთ სათბურის აირების გამოყოფა. ივლისის ნომრის მთავარი სტატია სწორედ ამ გამოწვევას ეხება.
მეცნიერება მსოფლიოს დათბობაზე ცხადად მიგვითითებს: უკანასკნელი ექვსი წელი რეკორდულად ცხელი გამოდგა. კვლევების თანახმად, გლობალურ დათბობას რომ ვუშველოთ, მკვეთრად უნდა შევამციროთ სათბურის აირების გამოყოფა. ივლისის ნომრის მთავარი სტატია სწორედ ამ გამოწვევას ეხება. ის განიხილავს ახალ, ცხელ რეალობასთან ადამიანთა შეგუებასა და მის შესამსუბუქებლად საჭირო ქმედებებს, ხოლო მომდევნო ვრცელი სტატია იკვლევს სიცხესთან გამკლავების არატექნოლოგიურ, მარტივ გადაწყვეტას: ჩრდილს. საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისთვის ჩრდილის მიერ მოტანილი სარგებელი ყველასთვის ცნობილია – ჩრდილში ყოფნა, მზეში ყოფნასთან შედარებით, 10 გრადუსით უფრო გრილად გვაგრძნობინებს თავს. უკანასკნელი კვლევების თანახმად, ხეების მქონე ღია სივრცეებსა და პარკებში საშუალოდ ორი-სამი გრადუსით უფრო გრილა. სწორედ ამას ეხება სტატია ლოს-ანჯელესის გეგმარების შესახებ, რაზეც რასობრივმა სეგრეგაციამ დიდი გავლენა იქონია. დღეს ქალაქი მდგომარეობის გამოსწორებას ცდილობს და 2021 წლის ბოლომდე 90 000 ხის დარგვას გეგმავს.
ამავე ნომერში ჩვენ მოგითხრობთ პლანეტის უმაღლესი დასახლების, ლა-რინკონადის შესახებ, რომელიც პერუს ანდებში, ზღვის დონიდან ხუთი კილომეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. მოგითხრობთ იმაზე, თუ როგორ აქცია ოქროს ციებ-ცხელებამ ანანეის მარადთოვლიანი მთის კალთაზე გაშენებული ერთ დროს პატარა დასახლება მცირე შახტებისა და ნარჩენებით დაბინძურებული ტბის პირას მიჯრით ჩაწყობილი ლითონის ბარაკების უწესრიგო გროვად, სადაც ადამიანების უმეტესობა გაუსაძლის ყინვაში, უწყლოდ და გათბობის გარეშე ცხოვრობს. ამ ადგილას, ოქროს ფასის ზრდასთან ერთად, იზრდება ბარაკების რაოდენობა, თუმცა ადგილობრივი მოსახლეობის ყოფა არაფრით უმჯობესდება.
განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს სტატია, რომელიც ევოლუციის ისტორიის შესწავლისთვის ფასდაუდებელი განამარხებული ნაშთების შესახებ მოგითხრობთ, რომლებიც ესპანეთში, კან-მატის ნაგავსაყრელზე აღმოაჩინეს და რომელთა საფუძვლიან კვლევასა და ანალიზს პალეონტოლოგთა ალბათ 3-4 თაობა დასჭირდება.
დაბოლოს, ჟურნალის ყურადღების მიღმა არც თანაარსებობის ფართომასშტაბიანი ექსპერიმენტი დარჩენილა, რომელიც ეფუძნება იდეას, რომ ადამიანებსა და ველურ ცხოველებს მშვიდობიანი თანაცხოვრება შეუძლიათ – ჩრდილოეთ კენიის კონსერვაცია სწორედ ამის დამტკიცებას ცდილობს.
გმადლობთ, რომ კითხულობთ National Geographic Magazine – საქართველოს.