დაკარგული სიბრძნის დაბრუნება

ეგვიპტეში, სინას მთის ძირში VI საუკუნეში აგებული წმინდა ეკატერინეს მონასტერი დღემდე ფუნქციონირებს. მის ბიბლიოთეკაში შუა საუკუნეებში შეგროვებული ასობით ხელნაწერია დაცული – კლასიკური ტექსტები თუ წმინდა წერილები. მაგრამ ზოგიერთი ხელნაწერიდან კონკრეტული ადგილებია ამოშლილი. 2011 წლიდან მონასტერი ციფრული ტექნოლოგიის დახმარებით დიდი ხნის წინ წაშლილი ადგილების აღდგენას ცდილობს.

ბიბლიოთეკაში არსებული ხელნაწერების ნახევარი შესრულებულია პერგამენტზე – ხბოს, თხის ან ცხვრის სპეციალურად დამუშავებულ ტყავზე. პერგამენტზე რაიმეს ამოკაწვრა, ამოშლა და სხვა ტექსტის დამატება მარტივად შეიძლება. თუმცა ძველი ტექსტი ბოლომდე არ ქრება; მოჩვენების აჩრდილივით რჩება და მისი აღდგენა მულტისპექტრული ვიზუალიზაციით – ხილული და უხილავი სინათლის ტალღის სიგრძის დამდგენი ტექნიკით არის შე-საძლებელი.

ამგვარი ვიზუალიზაციით, 163 დაზიანებული პერგამენტიდან 74-ის გაშიფვრა მოხერხდა და 6800 უჩინარი ფურცელი „გადაიშალა”. „ჩვენ მივაკვლიეთ 10 ენაზე შესრულებულ V-XII საუკუნეების წაშლილ ტექსტებს”, ამბობს აღდგენის ჯგუფის ხელმძღვანელი მაიკლ პელპსი. ზემოთ მოცემულ ნიმუშში ბერძენი ექიმის, სახელად გალენის IX საუკუნის სამეცნიერო ნაშრომზე სირიული ტექსტია გადაწერილი.

პელპსი იმედოვნებს, რომ წმინდა ეკატერინეს მონასტერში ჯერ კიდევ დიდი საგანძურია აღმოსაჩენი.