
დაუკვირდით, რას ჭამთ – და როდის
ექიმმა ავტორებმა National Geographic-ის რამდენიმე კითხვას უპასუხეს
ექიმი მაიკლ როიზენი კლივლენდის კლინიკის პერსონალის ჯანმრთელობის განყოფილების ხელმძღვანელი და New York Times-ის არაერთი ბესტსელერის ავტორია. ექიმი მაიკლ კრუპეინი კი სატელევიზიო „ექიმი ოზის შოუს“ მთავარი ექიმი გახლავთ. ისინი ჯანმრთელობის გაუმჯობესებას უკვე დიდი ხანია უკეთეს კვებას უკავშირებენ, მაგრამ ერთობლივ ახალ წიგნში „როდის რა ვჭამოთ“ გვამცნობენ, რომ უახლეს მეცნიერულ დაკვირვებებზე დაყრდნობით, „ჯანსაღი წონის შენარჩუნების, ზოგი დაავადების პრევენციისა და განკურნებისთვის, ასევე ხანგრძლივი, ენერგიით აღსავსე, ბედნიერი ცხოვრებისთვის არანაკლებ მნიშვნელოვანია ის, თუ როდის ვჭამთ, ვიდრე თვითონ საკვები“.
ექიმმა ავტორებმა National Geographic-ის რამდენიმე კითხვას უპასუხეს.
კვებისადმი თქვენი მიდგომის მეცნიერულ საფუძვლებზე გვიამბეთ, თუ შეიძლება.
ყველამ ვიცით, თუ რა არის ჩვენი ბიოლოგიური საათი – ცირკადიული რიტმი, რომელიც გარკვეულ დროს აგზავნის სიგნალებს, რომლებიც გაღვიძებაში, დაძინებასა და სხვა ქმედებებში გვეხმარება. მსგავსი დანიშნულებით გვაქვს კვების საათიც: ის საკვების მიღებისა და ორგანიზმში მიმდინარე ქიმიური რეაქციების სინქრონიზაციას ახდენს.
ამ საათების თანახმად, კვების საუკეთესო რეჟიმია დილიდან მეტი ენერგიით აღვსება, ხოლო მოგვიანებით – ნაკლები. თუმცა, ჩვენი ორგანიზმი პირიქით ითხოვს. კვების ასეთ განრიგს ჩვენს ჯანმრთელობაზე უარყოფითი გავლენა აქვს: ცხოველებსა და ადამიანებზე ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ის წონის მატებას, ქრონიკულ დაავადებებსა და ნაადრევ დაბერებას უკავშირდება.
კვების თქვენეული სისტემის წამყვანი პრინციპები რა არის?
შინაგანი სისტემების სინქრონიზაციაში არსებული კვებითი ჩვევების რამდენიმე ცვლილება დაგვეხმარება. მათგან ორი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია:
1) საკვები მიიღეთ მხოლოდ იმ დროს, როდესაც მზე ანათებს – დღის დაახლოებით 12-საათიან პერიოდში. უფრო მცირე ინტერვალი კიდევ უკეთესია.
2) დილით და შუადღისას მეტი ჭამეთ, მოგვიანებით კი – ნაკლები.
ჩვენი მიზანია, ადამიანებს ამ ჩვევების ყოველდღიურობაში დანერგვა ვასწავლოთ, მაგრამ, გარდა ამისა, სიტყვას „როდის“ სხვა გაგებითაც ვიყენებთ. ორგანიზმში ცვლილებებს ჩვენ ცხოვრებაში მიმდინარე მოვლენებიც განაპირობებს და მათთან ოპტიმალურად გამკლავებაში სწორ კვებასაც შეუძლია დაგვეხმაროს.
რა დადებით შედეგებს ჰპირდებით ხალხს ამგვარად კვების შედეგად?
ჩვენი რჩევების გათვალისწინებით, კვება საბოლოოდ სიცოცხლეს გაგიხანგრძლივებთ; ხელს შეგიწყობთ დაავადებების თავიდან აცილებაში და ზოგი დაავადების ალაგმვაში, ზოგჯერ განკურნებაშიც კი. ჩვენი გეგმის მიხედვით თუ იკვებებით, თქვენი ცხოვრების ხარისხი არაერთი ასპექტით შეიძლება გაუმჯობესდეს.
ინტერვიუ შემოკლებული და რედაქტირებულია მეტი სიცხადისთვის
„როდის რა ვჭამოთ“ გვასწავლის, რომ ზოგი საკვების მიღება ჩვენს ორგანიზმს კონკრეტულ ცხოვრებისეულ სიტუაციებთან გამკლავებაში ეხმარება:
როდესაც მშიერი და ბრაზიანი ხართ:
მოხალული მუხუდო, ცერცვი. ის ჯანსაღ ცილასა და უჯრედისს შეიცავს, რაც ზედგამოჭრილია შიმშილისმიერი ჯავრის ამოსაყრელად.
როდესაც პირველ პაემანზე მიდიხართ:
მიიღეთ ავოკადო, ნიგოზი (სასარგებლო ცხიმები) და თხლად დაჭრილი ინდაურის ხორცი (ჯანსაღი ცილა) მთლიანმარცვლოვან გახუხულ პურზე (რთული ნახშირწყლები).
როდესაც ავად ხართ:
მიიღეთ ქათმის წვნიანი, ის ლორწოს წებოვნებაზე მოქმედებს და ანთების საწინააღმდეგო თვისებების მქონე ნივთიერებებს შეიცავს.
როდესაც საქმიანი გასაუბრება გაქვთ:
საუზმეზე შვრიის ფაფას ცოტა დაფქული სელი მოაყარეთ – მიიღებთ ჯანსაღი ცხიმებისა და ვიტამინების წყაროს, რომელიც კონცენტრაციის უნარსა და თავის ტვინის ქერქის ფუნქციას ზრდის. ყავა ყურადღების მოკრებას უწყობს ხელს; გასაუბრებამდე 45 წუთით ადრე დალიეთ არა უმეტეს ერთი ან ორი ფინჯნისა.
როდესაც გინდათ, ტვინი დაიცვათ:
ორაგული ჯანსაღ ცხიმებს შეიცავს, რომლებიც თქვენს ტვინს მეხსიერებასთან დაკავშირებული პრობლემებისგან იცავს.
როდესაც ხშირად გტკივდებათ თავი:
ისპანახი. შეიცავს B ვიტამინს და სხვა ნივთიერებებს, რომლებიც შაკიკის სიხშირეს ამცირებს.
როდესაც თქვენს ოჯახს კიბოსკენ მიდრეკილება აქვს:
ბევრი ბოსტნეული, განსაკუთრებით კი ჯვაროსნები (მაგ. მწვანე და ყვავილოვანი კომბოსტო). ისინი დაავადებასთან მებრძოლი საკვები ნივთიერებებითაა სავსე.
.