გზავნილები მეცნიერებისა და ინოვაციის მოწინავე ხაზიდან

უფრო მეტი შხამიანი თუთუბო

კლიმატის ცვლილება უფრო საზიანოს ხდის შხამიან თუთუბოს. მომატებული ნახშირორჟანგის პირობებში ეს მცენარეები წარმოქმნიან მეტ ურუშიოლს – ზეთს, რომელიც კანზე ბებერებს აჩენს. ამასთან მცენარის არეალიც გაიზრდება, რადგან ის უკეთ გაიხარებს დაზიანებულ ჰაბიტატებში – ახალ გზებთან და დასახლებებთან. – დაგლას მეინი

დროის ათვლა კილონოვამდე

ასტრონომები განჭვრეტენ ვარსკვლავური სისტემის მომავალს და მის დასასრულს ხედავენ დიდი აფეთქებით.

ჩვენს სამყაროში არსებული ელემენტების უმრავლესობა კოსმოსური აფეთქებებიდან ჩნდება. ერთ-ერთი ასეთი მოვლენა, „კილონოვა“, რკინაზე მძიმე ელემენტებს წარმოშობს. კილონოვა ორი ნეიტრონული ვარსკვლავის შეჯახებით წარმოიქმნება.

ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, ირმის ნახტომში არსებული ვარსკვლავური სისტემა – CPD-29 2176 – განწირულია, რომ კილონოვად იქცეს. ის შედგება ნეიტრონული ვარსკვლავისგან, რომელიც 60-დღიანი ორბიტით ბრუნავს ჩვენს მზეზე 18-ჯერ მასიური ვარსკვლავის გარშემო (ილუსტრაცია 1). ასტრონომები თვლიან, რომ ამჟამად ჩვენს გალაქტიკაში ასეთი მხოლოდ 10 სისტემა არსებობს.

რამდენიმე მილიონ წელიწადში ამ სისტემის ნეიტრონული ვარსკვლავის მიზიდულობის ძალას დაკარგავს და პარტნიორი ვარსკვლავის მასის დიდ ნაწილს გატყორცნის. შემდეგ პარტნიორი სუპერნოვაში – ზეახალ ვარსკვლავში მოკვდება (2) და მისი ნარჩენები მეორე ნეიტრონულ ვარსკვლავს წარმოქმნის (3). კიდევ მილიარდი წლის შემდეგ ორი ნეიტრონული ვარსკვლავი ერთმანეთს მიუახლოვდება (4), შეერწყმება და კილონოვას წარმოქმნის (5). ეს გალაქტიკური ფეიერვერკი მძიმე ელემენტებს წარმოშობს. – მაიკლ გრეშკო

ის წყლის ქვეშ ბუშტით სუნთქავს

დედამიწის ყველაზე პატარა მყვინთავი, სავარაუდოდ, კოსტა-რიკაში მობინადრე  კბილის საჩიჩქნის ზომის ხვლიკია. წყალში ჩახტომისას წყლის ანოლისის ჰიდროფობიურ კანს ჰაერის თხელი ფენა ეწებება და წარმოქმნის ჟანგბადის ბუშტს, რომლითაც ის წყალქვეშ 16 წუთის განმავლობაში სუნთქავს. ანოლისების ზოგიერთი ექსპერტი თვლის, რომ წყალში არსებული ჟანგბადი ბუშტში აღწევს და ხვლიკის სასუნთქი ჰაერის მარაგს ავსებს, რითიც წყალში დარჩენის დროს უხანგრძლივებს. – ენი როთი