ახალგაზრდა ქალი საავადმყოფოში დილის 9:30 საათზე შეიყვანეს. ოცი წუთით ადრე იგი სარეცხს ფენდა, როდესაც მის ეზოში ბომბი ჩამოვარდა. ეს იემენის სამხრეთ-დასავლეთში მდებარე ძველი ქალაქის, ტაიზის გარეუბანში მოხდა. სისხლით მოთხვრილმა კაცმა – დაშავებულის ბიძაშვილმა – ტირილით გააცილა ქალი, რომელსაც ექიმები ტრავმატოლოგიურ განყოფილებაში მიაქანებდნენ.

„ორივე ფეხი?“ იკითხა მან მოგვიანებით, როდესაც ექიმი დაბრუნდა და ჟესტით მიუთითა, ამპუტაცია რა ადგილიდან იგეგმებოდა. ორივეო, დაადასტურა ექიმმა. ქალი სასწრაფო დახმარების მანქანაში მოათავსეს და სხვა საავადმყოფოში გადაიყვანეს. შემდეგ სიჩუმემ დაისადგურა. ექთნებმა იატაკიდან სისხლი მოხეხეს და შემდეგი პაციენტის ლოდინს შეუდგნენ.

ერთ დროს „არაბია ფელიქსის“ (ბედნიერი არაბეთის) სახელით ცნობილი იემენი წითელი ზღვის სტრატეგიულ საპორტო სახელმწიფოს წარმოადგენდა და სუნელებითა და სურნელებით იხვეჭდა სიმდიდრეს. დღეს კი ის მსოფლიოში ერთ-ერთი უღარიბესი ქვეყანაა. 1990 წლამდე ჩრდილო და სამხრეთ იემენს სხვადასხვა მმართველობა ჰქონდა და ეს დაყოფა კონფლიქტს დღემდე აღვივებს. 2014 წლის ბოლოს სეპარატისტ ჰუსიტებს გადატრიალების მცდელობა ჰქონდათ და დედაქალაქი სანა დაიკავეს. რეგიონში ესკალაციის შიშით მეზობელმა საუდის არაბეთმა ჩარევა გადაწყვიტა, პრეზიდენტ აბდ-რაბუჰ მანსურ ალ-ჰადის ყოფილი მთავრობის სასარგებლოდ. შეერთებული შტატების, დიდი ბრიტანეთისა და ათიოდე არაბული სახელმწიფოს მხარდაჭერით საუდის არაბეთი სათავეში ჩაუდგა კოალიციას, რომელმაც საჰაერო კამპანია წამოიწყო, რათა იემენის მთავრობას ქვეყნის მოზრდილ ნაწილებზე ძალაუფლების შენარჩუნებაში დახმარებოდა.

სამწლიანი ბრძოლის შემდეგ არსებული მონაცემები თავზარდამცემია: 29 მილიონამდე მცხოვრებიდან, გაეროს შეფასებით, 22 მილიონს ჰუმანიტარული დახმარება ესაჭიროება. ორი მილიონი პირი იძულებით გადაადგილებულია. დაღუპულია მინიმუმ 10 000 მოქალაქე. განადგურებული ეკონომიკისა და ჯანდაცვის სისტემის ფონზე იემენელებს სამედიცინო დახმარების მოსაპოვებლად ექსტრემალური გადაწყვეტილებების მიღება უხდებათ. ზოგი მათგანი ჰუმანიტარული ჯგუფების მიერ მართულ საავადმყოფოებში მოსახვედრად საშიშ და ხანგრძლივ მგზავრობას რისკავს; სხვები მთელ დანაზოგს კერძო კლინიკებს ახარჯავენ. იემენის საავადმყოფოების ნახევარზე მეტი დაკეტილია ან ნაწილობრივ თუ ფუნქციონირებს და ადმინისტრატორებს ზოგჯერ სამედიცინო ინვენტარისა და გენერატორებისთვის საწვავის შეძენას შორის არჩევანის გაკეთება უხდებათ. მძვინვარებს ქოლერა, დიფთერია და სხვა ინფექციური დაავადებები, რადგან სათანადოდ ვერ ხერხდება წყლის დამუშავება და სახელმწიფოს მხრიდან სხვა ელემენტარული პირობების შექმნა.

2015 წლამდე ახლად აშენებული, ხუთსართულიანი შენობა სასტუმროსთვის იყო განკუთვნილი. ახლა აქ სამშობიარო და ტრავმატოლოგიური ცენტრია.

საჯარო საავადმყოფოებში მომუშავე ექიმებსა და დანარჩენ სამედიცინო პერსონალს ხელფასი 2016 წლიდან არ მიუღიათ. ჯანდაცვის სამინისტროს ფინანსებითა და ინვენტარით ჰუმანიტარული ჯგუფები ეხმარებიან. კოალიციამ, რომელსაც სათავეში საუდის არაბეთი უდგას, მეამბოხეებისათვის მომარაგების შეწყვეტის მიზნით ქვეყნის აეროპორტებსა და პორტებზე ბლოკადა დააწესა. ამან დასარიგებელი დახმარების ავტომატურად დაგვიანება და გადამისამართება გამოიწვია.

2017 წლიდან ქვეყანაში ქოლერის მილიონზე მეტი სავარაუდო შემთხვევა დაფიქსირდა, რაც თანამედროვე ისტორიაში ამ დაავადების ყველაზე მწვავე ეპიდემიას წარმოადგენს. ერთ-ერთმა არასამთავრობო ორგანიზაციამ 2017 წლის ივლისში წამლის პარტია შეუკვეთა, რომელიც შემდეგი წლის აპრილამდე არ მიუღია.

იემენელი ექიმების დიდი ნაწილი კერძო საავადმყოფოებში გადავიდა ან ქვეყნიდან გაიქცა, რამაც სამედიცინო დარგის პროფესიონალების სიმწირე განაპირობა. კერძო კლინიკები იმდენად ძვირია, რომ იქ მკურნალობას საშუალო კლასის წარმომადგენელი სამოქალაქო პირიც კი ვერ გასწვდება. მეორე ვარიანტია, რომ ფრონტის ხაზები გადაკვეთო და ქვეყნის ორი მოქმედი აეროპორტიდან ერთ-ერთამდე მიაღწიო. ამისათვის საწვავის ფულიც ცოტა ადამიანს თუ ჰყოფნის – და ძალიან სარისკოც არის.

სრული ვერსია წაიკითხეთ აგვისტოს ნომერში.