ევერესტს თუ გადაუფრენთ, დაკბილული თეთრი მწვერვალების ჰორიზონტამდე უკიდეგანოდ გადაჭიმული ზღვის თავზე მოექცევით.

მსგავს პეიზაჟს დედამიწაზე სხვაგან ვერსად ნახავთ – ეს ჰიმალაის კოლოსალური მყინვარებია, რომლებიც აღდგენას ათასწლეულების განმავლობაში ყოველ ზაფხულს ახერხებდნენ, მუსონების მოტანილი თოვლის ახალი საფარის წყალობით.

თუმცა, ამავე ტერიტორიაზე გადაფრენას 80 წლის შემდეგ თუ გადაწყვეტთ, ყინულის ელვარე გიგანტები შეიძლება უბრალოდ აღარ დაგხვდეთ.

ინტეგრირებული სამთო განვითარების საერთაშორისო ცენტრმა წელს გამოაქვეყნა დღეს არსებული ყველაზე სრულყოფილი ანალიზი იმ გავლენისა, რასაც კლიმატის ცვლილება მოახდენს ჰიმალაის, ჰინდუქუშის, ყარაყორუმისა და პამირის მთებზე, რომლებიც ავღანეთს, პაკისტანს, ჩინეთს, ინდოეთს, ნეპალს, ბჰუტანსა და მიანმას გასდევს. კვლევა გვაფრთხილებს, რომ გლობალური დათბობის დღევანდელი ტემპის გათვალისწინებით, 2100 წლისთვის რეგიონში არსებულ 56 000 მყინვართაგან ერთიდან ორ მესამედამდე გაქრება.

ეს პროგნოზი ფრიად შემაშფოთებელია სამხრეთ აზიის 1,9 მილიარდი მცხოვრებისთვის, რომლებიც წყლით სწორედ მყინვარებიდან მარაგდებიან – არა მხოლოდ სასმელად და სანიტარიული დანიშნულებით, არამედ მიწათმოქმედების, ჰიდროელექტროენერგიისა და ტურიზმისთვისაც. მაგრამ კვლევამ უფრო გადაუდებელი საკითხიც წამოჭრა: მყინვარების სწრაფი დნობის პირობებში ამდენი წყალი – 3850 კუბურ კილომეტრზე მეტი, დაახლოებით, ჰურონის ტბის ეკვივალენტი – სად უნდა წავიდეს?

პასუხი კი ისაა, რომ ჰიმალაის კონტურს მუდამ მყინვარები განსაზღვრავდა, მაგრამ ამჟამად ის სწრაფად ემსგავსება ტბებით გამორჩეულ მთათა სისტემას. კიდევ ერთი კვლევა გვამცნობს, რომ 1990-2010 წლებში აზიის მაღალმთიან სისტემებში მყინვარული წარმოშობის ახალ ტბათა რაოდენობა 900-ს აჭარბებს.

„ეს ყველაფერი ბევრად სწრაფად ხდება, ვიდრე ამას თუნდაც 5-10 წლის წინ წარმოვიდგენდით“, – ამბობს National Geographic-ის მკვლევარი და ბოულდერში კოლორადოს უნივერსიტეტის გეოგრაფი ალტონ ბაიერსი.

ფრედი უილკინსონმა გააშუქა ევერესტის საბაზო ბანაკი 2019 წლის ალპინიზმის სეზონზე. 2013 წლის სექტემბრის ნომერში კი მან მოგვითხრო დედოფალ მოდის მიწაზე აღმართულ მწერვალთა დალაშქვრის ამბავი.

სრული ვერსია წაიკითხეთ დეკემბრის ნომერში.