როდესაც მეგობარი სიკვდილს ამარცხებს

როდესაც ჯიმი ჩინი ხარ, იოსემიტის ელ-კაპიტანზე შენი მეგობარი ალექს ჰონოლდის ისტორიული თავისუფალი სოლო ასვლის გადაღებისათვის წესების დიდ სიას ადგენ. თავდაპირველად პროფესიონალ მცოცავ-კინემატოგრაფისტებს იქირავებ, რომლებიც ალექსს თოკებით დაკიდებულები გაჰყვებიან, როდესაც ის დაახლოებით 900-მეტრიან გრანიტის ზედაპირზე აცოცდება. არავის ექნება დაცემინების უფლებაც კი, რომ ალექსმა კონცენტრაცია არ დაკარგოს და ამან მისი სასიკვდილო ვარდნა არ გამოიწვიოს. ალექსს ამ საარაკო ასვლაზე არავინ უნდა ელაპარაკოს, პირდაპირ მაინც. ტერმინ „თავისუფალი ცოცვის“ ნაცვლად, რომელიც თოკებისა და დამცავი საშუალებების გარეშე ცოცვას ნიშნავს, ალექსის საყვარელ ევფემიზმს – „ძრომიალს“ იყენებ.

ამ წესებს მისდევ და იცი, რომ წესების ხსენებაც კი ეწინააღმდეგება თავისუფალი ცოცვის იდეას – თოკების გარეშე ცოცვა კატეგორიულად ეწინააღმდეგება ყველა წესს, განსაკუთრებით მთაში უსაფრთხოების წესებს, ადამიანურ ლოგიკაზე რომ აღარაფერი ვთქვათ, მაგრამ თუ თავისუფალი მცოცავი ჩამოვარდება, გრავიტაციის ჩაუხშობელ, უდრეკ კანონს ვერაფერს უზამ.

ბევრის გახსენება შეიძლება, ვინც სასიკვდილოდ მოწყდა კლდეზე ცოცვისას; ზოგს პირადად იცნობდი და უცებ ისიც ჩნდება – საშინელი სურათი, როგორ ვარდება შენი მეგობარი სიცარიელეში.

ასეთი ფიქრები უტრიალებდა თავში ჩინს ერთ წელზე მეტ ხანს, როდესაც იგი, მისი ცოლი და გადაღებების პარტნიორი, ელიზაბეთ ჩაი ვასარჰელი ჰონოლდის ისტორიული მომენტისთვის მზადებას იღებდნენ. ფილმი, რომელსაც „თავისუფალი სოლო“ ჰქვია, უკვე კინოთეატრებშია.

45 წლის ჩინმა და 33 წლის ჰონოლდმა პირველად 2009 წელს ბორნეოში იცოცეს ერთად. ჩინს კარგად ახსოვს, როგორ ეცა თვალში ჰონოლდის ბავშვური სახე და დიდი, ყავისფერი თვალები, რის გამოც მეტსახელად „ბემბი“ შეარქვეს.

ჰონოლდის ახალგაზრდული იერსახის ქვეშ მისი გამორჩეული ნიჭი იმალება – შიშის კონტროლის გამაოგნებელი უნარი და მოცემული მიზნის უზადოდ შესრულებაზე ფოკუსირება (იმისდა მიუხედავად, რომ მიზანი თითის წვერით ქვაზე მიწვდომაა, როდესაც 300 მეტრის სიმაღლეზე კიდიხარ). ეს ნიჭი ნაწილობრივ ჩინსაც აქვს. ჰონოლდის გაცნობამდე სამი წლით ადრე მან ევერესტი დალაშქრა და მის თითქმის ვერტიკალურ ფერდზე თხილამურებით დაეშვა.

ბორნეოს შემდეგ მათ რეგულარულად დაიწყეს ერთად ცოცვა, შიგადაშიგ ჩინი ჰონოლდის კლდეზე თავისუფალ ცოცვას იღებდა. „ის მენდობოდა, რომ უსაფრთხოდ გადავიღებდი, მე კი ვენდობოდი, რომ სისულელეებს არ ჩაიდენდა კამერის წინ“, ამბობს ჩინი.

ამასობაში ჰონოლდი იმაზე ფიქრობდა, რა იქნებოდა ელ-კაპიტანზე თავისუფალი ასვლისათვის საჭირო. „მწვერვალ ჰალფ-დომის შემდეგ ნათელი იყო, რომ ის შემდეგი უნდა ყოფილიყო“, ამბობს ჰონოლდი. „ყოველი სეზონის ბოლოს ვფიქრობდი, რომ მზად ვიქნებოდი მომავალ წელს, მაგრამ მერე ავხედავდი და ვხვდებოდი, რომ ჯერ კიდევ ძალიან შემაშინებელი იყო“.

საბოლოოდ, 2015 წელს, ჰონოლდმა ჩინსა და ვასარჰელის უთხრა, რომ მზად იყო ასასვლელად. მოილაპარაკეს, რომ საიდუმლოდ დაიწყებდნენ ასვლაზე ფილმის გადაღებას. „ავიდოდა ელ-კაპის მწვერვალზე, თუ უარის თქმას გადაწყვეტდა, არ იყო მნიშვნელოვანი. მთავარი ის იყო, როგორ შეიძლება საერთოდ იფიქრო ასეთ წარმოუდგენელ რაღაცაზე“.

ჰონოლდმა ცოცვის ტექნიკის დახვეწა განაგრძო, ჩინმა კი იოსემიტის პარკის გამოცდილი მცოცავების გუნდი იქირავა და პროექტის დაგეგმვას შეუდგა.

ვარჯიშების წინ ჩინი და მისი გუნდი მარტივი გზით სწრაფად ცოცდებოდა ელ-კაპიტანის აღმოსავლეთ ფერდობზე და თან ასობით კილო – კამერა, თოკი და მარაგი – აჰქონდათ. შემდეგ ისინი თოკით ეშვებოდნენ და ხელის ჯალამბარის მეშვეობით ჰონოლდთან ერთად იწყებდნენ ასვლას, მაგრამ ყოველი დღის ბოლოს „რა მოხდება, რომ“ – ფიქრების შემოტევა იწყებოდა: „დღე არ გავიდოდა, ყველაზე უარესზე რომ არ მეფიქრა“.

2017 წლის 2 ივნისს, დაახლოებით საღამოს 5 საათზე, როდესაც ჰონოლდმა იგრძნო, რომ საუკეთესო ფორმაში იყო, ჩინს სთხოვა, ჯგუფი მომდევნო დღისთვის გადასაღებად მოემზადებინა. „ვფიქრობ, საძრომიალოდ წავალ“. ჩინმა თავი დაუკრა, თითქოს განსაკუთრებული არაფერი ხდებოდა: „ჩემი გონება იმაზე ფიქრობდა, რის დალაგებას მოასწრებდნენ დაღამებამდე, მაგრამ არ მინდოდა ალექსის განწყობის შეცვლა, ამიტომ ცოტა ხანი მასთან გავჩერდი“. საბოლოოდ ჩინმა ჰონოლდს უთხრა, რომ დილით ნახავდა და ნელა წავიდა, სანამ მისი მეგობრის თვალთახედვას არ მოშორდებოდა, შემდეგ კი გიჟივით გაქანდა ჯგუფის რადიოტალღაზე, ჰონოლდის კოდური სახელის გამოყენებით შეატყობინა მათ იმის შესახებ, რაც უნდა მომხდარიყო. „ბემბი ასვლას იწყებს! ვიმეორებ: ბემბი ასვლას იწყებს!“