როგორ მოწმდება ის, რასაც ხედავთ

National Geographic-ის სტატიას ორი შემადგენელი აქვს: შთამბეჭდავი, “მართალი” ფოტოამბავი და საინტერესო, უტყუარ ფაქტებზე დაფუძნებული ტექსტი. ტექსტის გადამოწმება შედარებით იოლია. ციფრული ტექნოლოგიების ეპოქაში ფოტოზე მანიპულირება კი ისეთი ხელმისაწვდომი გახდა, რომ ძალიან გართულდა კადრის ავთენტურობის დადგენა. არადა, ჩვენი პრინციპი – მკითხველს შევთავაზოთ მხოლოდ ავთენტური ფოტო – იმპერატიულ მოთხოვნად რჩება. როგორ დავრწმუნდეთ, რომ სურათი ასახავს იმ რეალობას, რაც ფოტოგრაფმა დაინახა გადაღებისას? 

 ჩვენი ლეგენდარული ფოტორედაქტორი სარა ლინი National Geographic-ში 30 წელია მუშაობს. ერთხელ ვკითხე, თუ როგორ ვიცავდით მკითხველს სიყალბისგან. “რა გითხრა, ლევან… ადრე ფირთან მანიპულაციის შემჩნევა ადვილი იყო. ახლა, კი, ვერ იტყვი, ფოტო ყალბია თუ არა, დეტალური „კრიმინალისტიკური” კირკიტის გარეშე. ჩვენ მსოფლიოში აღიარებულ ფოტოგრაფებთან ვთანამშრომლობთ, მაგრამ მაინც ვამოწმებთ მათ, ვთხოვთ წარმოადგინონ სურათების დაუმუშავებელი ფაილები, რომლებიც პირდაპირ ციფრული აპარატის სენსორიდან გადმოტანილი პიქსელების ინფორმაციას შეიცავს. შემდეგ ფაილი მაინც გადის ჩვენს „საიდუმლო” სკრუტინიზაციას. ხოლო თუ ავტორს დაუმუშავებელი ფაილი არ აქვს, სულ შედევრადაც რომ გამოიყურებოდეს, გვირჩევნია უარი ვთქვათ”. 

კითხვაზე, რამეს ხომ არ დამაბარებდა ქართველ ფოტოგრაფებთან, ლინმა გაიღიმა – „ჩვენ და თქვენს მკითხველს გვაინტერესებს თქვენი და არა „ფოტოშოპის” შესაძლებლობები”.

კმაყოფილი ვარ, რომ ისეთ ნიჭიერ ქართველ ფოტოგრაფებთან გვიწევს მუშაობა, რომელთათვისაც ამ პრინციპის შეხსენება, ჩვენთან მუშაობისას, ზედმეტია – გურამ წიბახაშვილი, ნათელა გრიგალაშვილი, ლევან ხერხეულიძე, მირიან კილაძე, გურამ მურადოვი, გიორგი დარჩიაშვილი, თაკო რობაქიძე, ირმა კურმაევა, „კიკალა სტუდიის” ბიჭები და ამ ბოლო დროს ასტროფოტოგრაფიაში უზადოდ დახელოვნებული დავით დვალი. სიტყვამ მოიტანა და მინდა ვთქვა, რომ დავითის ფოტოგრაფია ძალიან სპეციფიკურია და გამონაკლისია ზემოთქმულის ლოგიკიდან, რადგან დათოს გადასაღები ობიექტების ფოტოებს დამუშავება სწორედაც რომ სჭირდება. მაგრამ აქაც გარკვეული ეთიკა ერთვება საქმეში – ციური ობიექტები ისე უნდა დამუშავდეს, როგორც მას ადამიანი დაინახავდა უშუალო სიახლოვიდან, ეს რომ შეძლებოდა. ეს კი, დათოს საქმეს ერთიორად ართულებს, მაგრამ რას იზამ! ისევ და ისევ – მთავარია „მართალი” ფოტო, რაც ადამიანის თვალით დანახულ რეალობას ასახავს და არა „ფოტოშოპის” შესაძლებლობებს.

ყველა დანარჩენ ფოტოგრაფს, ვისთანაც ჯერ არ გვიმუშავია, შეგახსენებთ – ჩვენი კარი მუდამ ღიაა თქვენთვის!