შაქრის სიყვარული
აიღეთ ფინჯანი წყალი, ჩაყარეთ შაქარი და ასე გააჩერეთ. 5 საათის შემდეგ ნახავთ ჭიქის ფსკერზე დალექილ შაქრის კრისტალებს
ტელევიზორს იმიტომ კი არ უყურებთ, რომ ტელევიზორი ასე კარგია, არამედ იმის გამო, რომ ვარჯიშის თავი აღარ გაქვთ, რადგან ძალიან ბევრ შაქარს მიირთმევთ.
ისინი უნდა მოეშორებინათ! კოკა-კოლას, ჩიფსებისა და ტკბილეულის გასაყიდი, ფრის დამამზადებელი აპარატები აიღეს და ნაგავში მოისროლეს. ეს მოხდა კლარკსდეილის ერთ-ერთ დაწყებით სკოლაში. აღმოჩნდა, რომ ეს ქალაქი ამერიკის ჯანმრთელობის კრიზისის ეპიცენტრს წარმოადგენს ჭარბი წონის, დიაბეტის, მაღალი არტერიული წნევისა და გულის დაავადებების მაღალი მაჩვენებლებით.
აიღეთ ფინჯანი წყალი, ჩაყარეთ შაქარი და ასე გააჩერეთ. 5 საათის შემდეგ ნახავთ ჭიქის ფსკერზე დალექილ შაქრის კრისტალებს. დიდი ქალაქი ერთ-ერთ ყველაზე მსუქან საგრაფოში, ყველაზე მსუქან შტატში, მსოფლიოს ყველაზე ინდუსტრიულ მსუქან ქვეყანაში, ამერიკული სასმელის ფსკერია. აქ შაქარი 61კილოგრამიანი მე-5 კლასელი ნიკ სკერლოკის მსგავსი ბავშვების ორგანიზმში ილექება.მსოფლიოში 347 მილიონ ადამიანზე მეტი ადამიანი დიაბეტითაა დაავადებული.
საგანგაშო ციფრია, ვერაფერს იტყვით! სტატიაში ავტორი რიჩ კოენი იმ მიზეზების დეტალურ მეცნიერულ ახსნას გვთავაზობს, რამაც ასეთი საშინელი შედეგი მოგვცა. მკვლევრები შეისწავლიან ამ და სხვა უამრავი დაავადების წარმომშობ მიზეზებს და ასკვნიან:ზედმეტი შაქარი არ არის მხოლოდ ცარიელი კალორიები, ის შხამიანია.
რა ხდება ჩვენს ორგანიზმში? საქაროზა (ის, რაც ჩვენს მაგიდაზე საშაქრეში გვიყრია) გლუკოზისა და ფრუქტოზის თანაბარი რაოდენობისგან შედგება. მაშინ, როცა გლუკოზა ჩვენი ორგანიზმის ყველა უჯრედში განიცდის მეტაბოლიზმს, ფრუქტოზა, ძირითადად, ღვიძლში გადამუშავდება. თუ მას დიდი რაოდენობით მიირთმევთ სწრაფად მონელებადი ფორმებით (უალკოჰოლო სასმელი, ტკბილეული), თქვენი ღვიძლი ფრუქტოზას გარდაქმნის ცხიმებად, რომლებსაც ტრიგლიცერიდები ეწოდება.
ამ ცხიმების გარკვეული რაოდენობა ღვიძლში რჩება. ზედმეტად ხანგრძლივი პერიოდით იქ არსებობის შემთხვევაში კი შეიძლება ღვიძლის უჯრედები გაცხიმოვნდეს, რაც მას ფუნქციას დააკარგვინებს. თუმცა, დიდი რაოდენობით ტრიგლიცერიდი სისხლშიც გამოიტყორცნება. დროთა განმავლობაში სისხლის წნევა იზრდება და ქსოვილები სულ უფრო რეზისტენტული ხდება ინსულინის მიმართ. ამაზე კუჭქვეშა ჯირკვალი უფრო მეტი ინსულინის გამოყოფით პასუხობს, რათა წონასწორობა აღადგინოს. საბოლოოდ, თავს იჩენს მეტაბოლური სინდრომი, მდგომარეობა, რომელსაც სიმსუქნე, მაღალი არტერიული წნევა და სხვა მეტაბოლური ცვლილებები ახასიათებს. აუცილებელია მუდმივი კონტროლი, რადგან მეტაბოლურმა სინდრომმა შეიძლება გამოიწვიოს ტიპი 2 დიაბეტი, გულის შეტევის საკმარისად გაზრდილი რისკით. ადამიანები მსუქნები არიან, რადგან ძალიან ბევრს ჭამენ და ცოტას ვარჯიშობენ. თუმცა, ისინი იმიტომ იქცევიან ასე, რომ შაქარზე არიან დამოკიდებულნი. ხოლო მას შემდეგ, რაც ორგანიზმში პირველადი შაქრის დონე იზრდება, მისი ენერგიაც იფიტება. ადამიანიც უფრო მეტად იწყებს დივანზე კოტრიალს.თუ შაქარი ასე მავნებელია, რატომ გვინდება ის? ამის მოკლე პასუხი ასეთია – სისხლში შაქრის ინექცია ტვინის იმავე სიამოვნების უბნებს ასტიმულირებს, რომლებიც ჰეროინსა და კოკაინზე რეაგირებენ. ეს ყველა გემრიელ საკვებს ახასიათებს – ამიტომაცაა გემრიელი! – მაგრამ შაქარი მკვეთრად ეფექტურია. ამ გაგებით იგი, პირდაპირი მნიშვნელობით, დამოკიდებულების გამომწვევი ნარკოტიკია.
მეცნიერული ანალიზის გარდა, ამ სტატიაში ვრცლად გაეცნობით, შაქრის „მოგზაურობას“ ახალი გვინეიდან მთელ ევროპასა და ამერიკამდე. გაიგებთ, რომ სკოლის სახელმძღვანელოში კვლევა-ძიების ეპოქის სახელით შესული მოვლენა, რეალურად, დიდწილად იმ ველების ძიება იყო, სადაც შაქრის ლერწამი კარგად გაიხარებდა. და, რომ შაქრის წარმოებამ 11 მილიონამდე აფრიკელი მონად აქცია…
ვრცლად სტატიას ჩვენი ჟურნალის აგვისტოს ნომერში წაიკითხავთ.