თითქმის დაკარგული კადრები
ფოტოგრაფმა ოდუნ რიკარდსენმა, სელაპის იდეალური კადრის დაჭერის იმედით, ფოტოხაფანგი არქტიკულ ყინულზე, საჰაერო ხვრელთან დადგა – სელაპის ნაცვლად ცნობისმოყვარე თეთრი დათვი გამოჩნდა
-
-
-
-
ბმული კოპირებულია
ცოტა ხნის წინ ველური ბუნების ფოტოგრაფებს გიდობას ვუწევდი სვალბარდის არქიპელაგზე, რომელიც ნორვეგიის კონტინენტურ ნაწილსა და ჩრდილოეთ პოლუსს შორის მდებარეობს. ყინულოვანი სანაპიროს გასწვრივ პატარა სამგზავრო გემით ორდღიანი მოგზაურობის შემდეგ, ჰორნსუნდის ფიორდს მივადექით კუნძულ შპიცბერგენის სამხრეთ კონცხთან. ამ შორეულ და სათუთ მხარეში ველური ცხოველების დიდი სიმრავლეა. ჩვენც სელაპებისა და თეთრი დათვების ნახვა გვინდოდა.
ფიორდის ყინულში ღუზა რომ ჩავუშვით, იქვე მონებივრე რამდენიმე სელაპი შევნიშნეთ, თეთრი დათვები კი არ ჩანდნენ. გადავწყვიტე, ყინულში გაჭრილი ხვრელიდან ჰაერის ჩასასუნთქად ამომძვრალი სელაპი გადამეღო; კამერა და მოძრაობის სენსორი ხვრელის კიდეზე ისე მოვათავსე, რომ კადრში, წყლიდან ამოსული სელაპი ყინულოვანი პეიზაჟის ფონზე გამოჩენილიყო.
გემისაკენ მიმავალმა გავიფიქრე, ხომ არ ჯობდა, კამერა კარგად დამემაგრებინა-მეთქი, მაგრამ სელაპების დაფრთხობა და ასეთი კადრის გადაღების შესაძლებლობის ხელიდან გაშვება არ მინდოდა. ამიტომ, მიბრუნება გადავიფიქრე.
ღამის ორ საათზე ეკიპაჟის წევრმა გაგვაღვიძა. შუაღამის მზეზე ჩვენკენ მომავალი თეთრი დათვი ჩანდა. გემბანიდან ვუყურებდით, როგორ მიუახლოვდა დათვი ჩემს კამერას. სულ ვოცნებობდი ხვრელთან სელაპს ჩასაფრებული თეთრი დათვის გადაღებაზე და აი, ოცნების ახდენასთან ძალიან ახლოს ვიყავი.
დათვის მოძრაობაზე სენსორმა კამერა აამოქმედა და ფოტოების გადაღება დაიწყო. დათვმა შემოუარა კამერას, მსუბუქად დასუნა და ალოკა კიდეც. შემდეგ სენსორი წააქცია ყინულზე, შტატივს ეცა და კამერიანად ხვრელში უკრა თავი. ვლოცულობდი, სენსორის კაბელზე ჩამოკიდებული კამერა იქვე დარჩენილიყო, რომ ფოტოების შემცველი მეხსიერების ბარათი მაინც გადამერჩინა.
როგორც ჩანს, დათვმა ჩემი ვედრება შეისმინა. კაბელს პირი ჩაავლო, უკან დაიხია და კამერა ზემოთ ამოწია.
შემდეგ კაბელი გაწყდა. კამერა და თეთრი დათვის უნიკალური ახლო კადრებით სავსე მეხსიერების ბარათი ყინულის ქვეშ 140 მეტრის სიღრმეში გაუჩინარდა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
შუაღამის მზეზე ერთი თეთრი დათვი არქტიკულ ყინულზე მოთავსებულ უჩვეულო ნივთებს წააწყდა – ოდუნ რიკარდსენის კამერას და მოძრაობის სენსორს. ერთი წლის შემდეგ რიკარდსენი მათ დასაბრუნებლად გაეშურა.
ეს იყო ჩემს კარიერაში ყველაზე მძიმე მომენტი. მას შემდეგ დიდხანს წესიერად აღარ მძინებია. საკუთარ თავზე ისე ვბრაზობდი, მოსვენება დავკარგე. კამერის გადარჩენის გიჟური აზრები გამიჩნდა, თუმცა კოლეგებმა მითხრეს, ტალახში იქნება ჩაძირულიო და მეც თითქმის დავნებდი.
ერთი წლის შემდეგ მსგავს ტურში მონაწილეობა შემომთავაზეს იმავე ადგილას, იმავე გემით. კამერის მოსაძებნად თან წავიყოლე დისტანციური მართვის აპარატი და კოლეგა, რომელიც მას მართავდა. თუ ვერაფერს გავხდებოდით, თავს მაინც დავიმშვიდებდი, რომ ყველაფერი ვცადე. დანებება არ მიყვარს.
გემის სხვა მგზავრების გათვალისწინებით, ჰორნსუნდის ფიორდში ჩვენი ოპერაციისთვის მხოლოდ ოთხი საათი გვქონდა. შარშანდელთან შედარებით გაცილებით მეტი ყინული დაგვხვდა და ბევრად საშიში იყო გემიდან შორს წასვლა. კარგად ვიცოდი, რომ თეთრი დათვებიც იქნებოდნენ, თუმცა გავრისკეთ. თხელი ყინული ფეხქვეშ ტყდებოდა, მაგრამ ჩემი კამერის გაუჩინარების ადგილამდე მისასვლელი უფრო უსაფრთხო გზაც მოვნახეთ. კამერის პოვნაღა დაგვრჩენოდა.
ტექნიკური სირთულეები თავიდანვე შეგვექმნა და დისტანციური მართვის აპარატი წყლიდან ორჯერ ამოვიღეთ. აპარატს ვერ ვმართავდით, რადგან წყალი მღვრიე იყო და დინებაც აქეთ-იქით დაატარებდა.
შემდეგ სასწაული მოხდა და აპარატმა კამერას მიაგნო.
გამარჯვების ყიჟინა და ცეკვა, თურმე, ნაადრევად აგვიტეხავს. აპარატის კაბელი აიბურდა და სულ რაღაც 2 სმ-ით დაშორებულ კამერას ვერ ჩაეჭიდა.
შემდეგ თავად აპარატზე დავკარგეთ კონტროლი. პილოტი დარწმუნებული იყო, რომ აპარატი გატყდა. იმაზე მეტად წამიხდა ხასიათი, ვიდრე შარშან. ნეტავ, საერთოდ ვერ გვეპოვა-მეთქი.
აპარატი წყლიდან ამოვიღეთ და აღმოჩნდა, რომ მხოლოდ პროპელერი ყოფილა გაჭედილი წყალმცენარეებით. ერთადერთი ცდის დრო გვქონდა დარჩენილი. ჩვენდა გასაოცრად, აპარატი ზუსტად კამერის თავზე დავსვით და მშვიდობით ამოვათრიეთ წყლიდან. ხმამაღლა ვღრიალებდი.
კამერა დაჟანგული იყო, თუმცა მეხსიერების ბარათი ამოვიღე და გამოხდილ წყალში მოვათავსე, რათა დამატებითი კოროზიისაგან დამეცვა. ხმელეთზე დაბრუნებამდე ხელი არ მიხლია. შემდეგ ერთ კომპანიას დავუკავშირდი, რომელიც საგამოძიებო საქმეების ფარგლებში დაკარგული ელექტრონული მონაცემების აღდგენაზე მუშაობს. 149-ვე ფოტო აღმიდგინეს.
განსაცვიფრებელი იყო ამ კადრების ხილვა. ვნახე, როგორ სუნთქავდა თეთრი დათვი, როგორ ლოკავდა ობიექტივს, სანამ ლინზა დაიბინდებოდა. ვნახე, როგორ ურტყამდა უზარმაზარ, ფუმფულა თეთრ თათს, ბოლოს კი ყინულის ხვრელის კიდეც გამოჩნდა. იმ კამერის დაბრუნება ჩემს კარიერაში დღემდე ყველაზე დიდი სიამოვნების მომნიჭებელი მიღწევაა. ადრენალინის მოზღვავება ისე არასდროს განმიცდია, როგორც კამერის წყლიდან ამოღების დროს.
ოდუნ რიკარდსენი ბუნების ფოტოგრაფი და ჰიდრობიოლოგიის პროფესორია ნორვეგიის არქტიკის უნივერსიტეტში.
ეს National Geographic-ში გამოქვეყნებული მისი პირველი ნამუშევარია.
