ჭაობი ბუჩქნარითა და ბალახით დაფარული მეჩხერი ლანდშაფტია მისთვის დამახასიათებელი ქარით. ასეთია შოტლანდიის მთიანეთის შედარებით მშრალი, მანანით დაფარული ადგილი. ასევე, ქვეყნის უფრო ტენიანი, ტორფიანი ტერიტორიები.

ჭაობი „მოინახულე შოტლანდიის“ ბროშურების გამორჩეული ფონია. გამოკითხვამ გამოავლინა, რომ შოტლანდიელები ქვეყნის არქეტიპად მიიჩნევდნენ მანანით მოფარდაგებულ ჭაობნარს, შოტლანდიურ მცირე ტბასა („ლოხს“) და კეთილშობილ ირემს. მანანის ჭაობების შესანარჩუნებლად, საჭიროა ხეების პერიოდული გადაწვა, რათა ტერიტორია არ იქცეს ტყის მასივად.

ირმებისა და ცხვრების მიერ გადაძოვის, გვიმრის შემოჭრისა და ტყის გასამრავლებლად მიწების დაცვის გამო, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ შოტლანდიამ ტორფნარის 25%-ზე მეტი დაკარგა. შემაშფოთებელია თუ არა ეს ციფრი? ჭაობნარები ბრიტანეთის ბიოლოგიურად ყველაზე მრავალფეროვანი ჰაბიტატია, სადაც უამრავი ფრინველი ბუდობს: ოქროსფერი მეჭვავია, პრანწია, ალალი. საგულისხმოა ეკონომიკური სარგებელიც, ტურიზმი და გარემოსდაცვითი ხელშეწყობა: ნოტიო ჭაობნარები, რომლებშიც ტორფიანი ჭაობებია, ეფექტურად შთანთქამს ნახშირორჟანგს, რაც ასუსტებს კლიმატის ცვლილების გავლენას.

ზოგადად, ცივილიზაციის სამსახურში მდელო ზეთისხილის პლანტაციას უთმობს ადგილს, პრერია ხორბლის ყანად იქცევა, ჭაობი კი ტყეს ანაცვლებს. როგორ გამოიყენება მიწა, დამოკიდებულია ეკონომიკასა და საკუთრების ტიპზე; ასევე, პოლიტიკაზე, ძალაუფლებასა და, ალბათ, როგორც არისტოტელე იტყოდა – ზნეობაზე.

სრული ვერსია წაიკითხეთ მაისის ნომერში.